Het was al een paar keer eerder gebeurt maar laatst viel het mij op, of beter gezegd, ik was mij er bewust van dat ik ergens op reageerde. Dat laatste is op zich al een goed punt omdat ik vaak, als ik terugkijk op hoe mijn dag is verlopen, geen punten kan aanduiden waar ik ergens op gereageerd heb. Dat houdt niet in dat ik niet reageer maar dat ik heel goed ben in het onderdrukken en wegstoppen van reacties. Ik ben mijzelf ook aan het trainen om bewuster te worden van momenten waar ik op iets reageer en daar in het moment van reactie al iets mee te doen. Dat heeft twee voordelen, ik kan mij de reactie later zeker herinneren omdat ik er bewust van ben geweest en daarnaast heb ik op het moment dat ik in reactie ga de gelegenheid om naar mijzelf te kijken en waar mogelijk al maatregelen nemen om de reactie te stoppen. Dat in tegenstelling tot het wegdrukken van een reactie.
Als ik nu ga kijken naar de momenten waarop ik reageer op dingen die om mij heen gebeuren dan zie ik dat mijn eerste neiging is om de bron van die ergernis de schuld te geven van het feit dat het bij mij een reactie teweeg brengt. Nu heb ik dank zij mijn DIP cursus geleerd dat reacties altijd vanuit jezelf starten en dat je reageert op een ‘trigger’ van buitenaf. Dat kan een woord of een situatie, een geur, een geluid zijn dat waarop je, meestal onbewust, reageert.
De kunst is dus om alert te zijn op het moment dat je ergens op reageert. In het geval van een ergernis is het feit dat je je ineens ergens aan ergert het teken dat je moet gaan opletten. Laatst zat ik achter mijn bureau op mijn werk en merkte dat ik mij in toenemende mate stoorde aan een gesprek tussen twee collega’s even verderop. Mijn eerste constatering was er een van verbazing: “Huh? Erger ik mij aan een gesprek? Wat raar!” Dus ging ik kijken naar wat mij dat stoorde aan dat gesprek. Wat het de inhoud van het besprokene? Dat zou raar zijn omdat ik het gesprek niet aan het volgen was. Was het de toon? Ik zocht al te ver. Maar daar kwam ik pas later achter. In het moment van ergernis heb ik zelfvergeving gedaan op het feit dat ik mij ergerde en de reactie gestopt. Niet veel later zat ik weer lekker te werken.
Bij het analyseren van dit specifieke voorval zie ik dat een aantal factoren een rol speelden in het veroorzaken van mijn ergernis reactie.
- Ik was met iets bezig wat al mijn concentratie vergde en die kon ik niet geheel opbrengen.
- Bepaalde woorden die werden uitgesproken door de pratende collega’s veroorzaakten een reactie gebaseerd op een herinnering waarin dezelfde woorden een rol speelden en waarin ik mij niet geheel op mijn gemak voelde.
Ik had nog een paar andere punten die echt gericht waren op de sprekers en daarbij ook gevoed door de ergernis van het moment. De punten leken legitiem, maar bij nader inzien waren zij dat geenszins omdat ze waren vastgesteld op basis van een startpunt van ergernis en niet vanuit een startpunt van introspectie. Een van die punten was dat ik mij afvroeg waarom zo’n gesprek onder werktijd moet plaatsvinden terwijl ik er zelf niet vies van ben om even een informeel, niet werk gerelateerd gesprek aan te gaan met mijn collega’s om even een break te hebben.
De conclusie is dus dat ik mij ergerde aan iets wat in mijn omgeving gebeurde omdat ik zelf mijn reacties (emoties) niet goed onderkende. Met andere woorden ben ik mij in dat soort momenten niet bewust genoeg van hoe ik in alle opzichten denk en handel. Dat laatste klinkt bijna utopisch en is zeker iets waarnaar je kunt streven na vele jaren oefening. Toch is het niet onmogelijk en het voorbeeld wat ik hier heb beschreven is in feite al een stap in de goede richting. Het heeft voorkomen dat ik deze ergernis heb verdrukt om erop te wachten dat die er op een later tijdstip, wellicht veel feller, weer tevoorschijn komt. Uiteindelijk had dit kunnen leiden tot het aanspreken van de collega’s op hun gedrag terwijl het hele probleem niets met hen te maken heeft.
Het proces van het bewuster worden van je gedachten, je handelingen en je (emotionele) reacties is een essentieel onderdeel van algehele bewustwording van hoe jij als persoon in de wereld staat. Dit procesleidt er uiteindelijk toe dat je steeds stabieler bent en in ongeacht welke situatie echt jezelf kunt zijn en daarom ook optimaal in die situatie kunt handelen. Hierdoor loop je minder tegen kleine en grotere gevolgen van het hebben van emoties en gevoelens die je niet begrijpt en de daaraan gekoppelde reacties. Door jezelf beter te begrijpen en te zien hoe je ‘klokje tikt’ kan je ook beter de mensen om je heen en de wereld om je heen begrijpen en daardoor effectiever handelen. Hierdoor krijg je zelf meer rust in je hoofd en lichaam en kan je ook meer genieten van het leven.
In mijn volgende blog zal ik de punten die ik heb gezien uitwerken en daar zelfvergeving op doen.